Trên bát đĩa, chén ta thường thấy ở ngoài mặt có một lớp bóng như thủy tinh, đó là men gốm sứ. Trên lớp men sứ thường có các hoạ tiết, hoa văn rất đẹp, làm mọi người ưa thích.
Đó là do trong men có các kim loại hoặc các oxit kim loại, sau khi nung sẽ có màu khác nhau, đó là các men màu.
 |
| họa tiết màu lên men sứ |
Trên các đồ gốm sứ thường có các hình vẽ có màu đỏ, màu xanh, màu tím, màu vàng, màu đen… rất ưa nhìn. Trong men, người ta đã khéo léo sử dụng các kim loại hoặc oxit kim loại phối chế thành. Men màu đã xuất hiện trên thế giới từ mấy nghìn năm trước, là kết quả sáng tạo của nhân dân lao động nhiều nước, trong đó có Trung Quốc. Sử dụng men màu có thể chế tạo được các đồ gốm sứ màu sắc đẹp mắt. Đồ hàng gốm sứ Trung Quốc rất nổi tiếng trên thế giới. Trong tiếng Anh từ "gốm sứ" và "Trung Quốc" đều diễn tả bằng từ "China".
Men màu được chế tạo từ nhiều nguyên liệu khác nhau: Coban oxit cho men có màu xanh lam sẫm, crom oxit cho men có màu xanh lục; oxit sắt (III) cho men có màu nâu; mangan đioxit cho men có màu đen: đồng oxit (I) cho men có màu đỏ; thiếc oxit cho men có màu trắng, antimon cho men có mà vàng và hợp chất của vàng cho men có màu đỏ ánh vàng; hợp chất của bạc cho men có màu vàng; hợp chất của niken cho men có màu tím… Dùng hỗn hợp nhiều oxit kim loại chúng sẽ phối hợp nhau cho nhiều màu sắc đẹp mắt bất ngờ.
Muốn chế tạo được đồ vật bằng sứ, trước hết phải dùng đất sét tạo hình, đem nung ta có sứ thô. Sứ thô có nhiều lỗ nhỏ, nước có thể thấm qua được. Người ta phủ lên sứ thô một lớp men, lại đem nung, men sẽ nóng chảy tạo thành lớp men bóng màu trắng. Nếu ta vẽ trên lớp men màu trắng các hình vẽ bằng các men màu, sau khi nung chảy ra sẽ có được các hình vẽ sinh động, đẹp mắt.
Tìm hiểu thêm :
Làm thế nào khắc các hoa văn lên bề mặt thuỷ tinh?
Từ khoá: Men sứ; Men màu.